Kính thưa quý vị và các bạn ! Hàng năm trên thế giới có khoảng 1,5 tỷ lượt trẻ dưới 5 tuổi mắc tiêu chảy và 4 triệu trẻ chết vì bệnh này, trong đó 80% xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi.

Con số này đã báo lên hồi chuông cảnh báo về mức độ nguy hiểm của căn bệnh tiêu chảy, đặc biệt là đối với trẻ em. 

Qua video dưới đây, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ những kiến thức cơ bản về chứng bệnh này để kịp thời phòng tránh và điều trị đúng cách cho bản thân và gia đình. Không nên chủ quan, lơ là để điều đáng tiết xảy ra !

Tiêu chảy là bệnh gì?

Bệnh tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng ba lần hoặc nhiều hơn mỗi ngày (Theo Bộ Y tế).

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ cũng cho biết: Bệnh tiêu chảy chiếm 1 trong 9 trường hợp trẻ em tử vong trên toàn thế giới, khiến bệnh tiêu chảy trở thành nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai ở trẻ dưới 5 tuổi.

Phân loại các loại bệnh tiêu chảy

Tiêu chảy cấp tính 

Bệnh tiêu chảy cấp tính là loại bệnh thường gặp ở trẻ em lứa tuổi mầm non và những năm đầu cấp tiểu học. 

Tiêu chảy xuất hiện đột ngột, trẻ đi phân lỏng nhiều nước, số lần đi nhiều hơn 3 lần trong 24 giờ, thường kéo dài 1 tuần.

Bệnh tiêu chảy cấp tính thường có nguyên nhân do thức ăn không phù hợp hoặc do nhiễm khuẩn thực phẩm, trong đó virus rota là tác nhân chính gây tiêu chảy nặng và đe dọa đến tính mạng của trẻ dưới 2 tuổi.

Tiêu chảy mãn tính

Tiêu chảy kéo dài hơn 2-4 tuần được coi là dai dẳng hoặc mãn tính. Ở một người khỏe mạnh, tiêu chảy mãn tính có thể gây phiền toái hoặc trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng

nhưng đối với một người có hệ miễn dịch yếu, hoặc suy giảm miễn dịch thì tiêu chảy mãn tính có thể là nguyên nhân đe dọa đến tính mạng.

Tiêu chảy thẩm thấu

Tiêu chảy do giảm hấp thu dịch, chất điện giải và dinh dưỡng được coi là tiêu chảy thẩm thấu.

Mức độ tiêu chảy từ nhẹ đến vừa, khối lượng phân từ 250ml đến 1 lít/ngày. Sự không hấp thu được một chất dinh dưỡng đơn thuần như lactose thường gây ra triệu chứng trướng bụng hơn là tiêu chảy, trừ trường hợp nặng.

Hiện tượng tiêu chảy thẩm thấu sẽ dừng lại khi chúng ta ngừng ăn những thực phẩm đó.

Tiêu chảy xuất tiết

Là sự rối loạn về chuyển tải ion trong các tế bào biểu mô của ruột làm tăng sự bài tiết và giảm hấp thu hoặc là cả hai. Đối với hiện tượng tiêu chảy này thì việc ngưng ăn không có tác dụng. 

Nguyên nhân  gây bệnh tiêu chảy

Nhiễm khuẩn đường ruột

Mầm bệnh từ bên ngoài đi vào cơ thể, kích thích các mô trong đường tiêu hóa, gây viêm nhiễm là nguyên nhân chính gây tiêu chảy, thường gặp khi bạn ăn phải thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, chứa vi khuẩn Salmonella, khuẩn tụ cầu… dẫn tới ngộ độc. 

Việc tiếp xúc với nguồn nước bị ô nhiễm, dùng các món ăn như rau sống, gỏi, đồ tái sống… được tưới bằng nước bẩn, phân tươi sẽ tăng nguy cơ lây truyền vi khuẩn và các loại ký sinh trùng.

Vệ sinh kém

Điều kiện vệ sinh kém cũng làm tăng nguy cơ lây lan vi khuẩn gây tiêu chảy nhiễm trùng. Vì vậy, mỗi người cần chú ý giữ gìn vệ sinh cá nhân, không gian để tránh vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.

Rối loạn vi sinh đường ruột

Lạm dụng thuốc kháng sinh vô tình tiêu diệt vi khuẩn có lợi, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến giảm hấp thu, tăng nhu động ruột, hậu quả là đi ngoài nhiều lần, phân lỏng, không thành khuôn hoặc phân sống.

Hội chứng ruột kích thích

Đây là bệnh do thay đổi thói quen ăn uống, sau khi ăn đồ lạ hoặc dùng một số thuốc điều trị bệnh. Nguyên nhân là do nhu động ruột co thắt quá mức và kéo dài khiến thức ăn di chuyển trong đường ruột nhanh hơn.

Lúc này, nước không được tái hấp thu hoặc tiết ra quá mức từ niêm mạc ruột dẫn đến tình trạng tiêu chảy đột ngột.

Viêm đại tràng

Người bệnh viêm đại tràng thường bị rối loạn tiêu hóa, trong đó có tình trạng tiêu chảy. Bệnh xuất phát do nhiễm vi khuẩn (Shigella, Samonella…), ký sinh trùng, nấm, ngộ độc hóa chất, hoặc do rối loạn thần kinh thực vật, áp lực, căng thẳng tâm lý… 

Dấu hiệu, triệu chứng nhận biết bệnh tiêu chảy

Bệnh tiêu chảy là một rối loạn tiêu hóa phổ biến, mỗi người có thể gặp phải ít nhất vài lần mỗi năm. 

Tuy nhiên nếu tình trạng kéo dài có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Do đó, người bệnh cần điều trị sớm nếu xuất hiện các triệu chứng tiêu chảy như:

•  Đầy bụng, sôi bụng;
• Tiêu chảy liên tục, nhiều lần, lúc đầu phân lỏng, sau toàn nước (trong trường hợp bị bệnh tả: phân toàn nước đục như nước vo gạo);
• Nôn, lúc đầu nôn ra thức ăn, sau chỉ nôn ra toàn nước trong hoặc màu vàng nhạt;
• Người mệt lả, có thể bị chuột rút, biểu hiện tình trạng mất nước từ nhẹ đến nặng như: khát nước, da khô, nhăn nheo, hốc hác, mắt trũng, mạch nhanh, …và có thể dẫn đến tử vong.

Bị tiêu chảy nên ăn gì, uống gì?

1.Thực phẩm có nhiệt lượng cao

Các món ăn như cháo, khoai tây, khoai lang nghiền, bột ngũ cốc,…là nhóm thực phẩm giàu tinh bột, dễ tiêu hóa, người bệnh nên bổ sung trong thực đơn hàng ngày để hỗ trợ quá trình tiêu hóa, hạn chế tình trạng tiêu chảy.

2. Thịt gà

Khi tiêu chảy, cơ thể sẽ mất đi lượng một lượng protein, chất dinh dưỡng và nước do phải đi vệ sinh thường xuyên.

Thịt gà là loại thực phẩm giàu đạm và dinh dưỡng. Vì thế, các bạn có thể chế biến nhiều món ăn từ thịt gà để cải thiện sức khỏe, đẩy lùi triệu chứng khó chịu do tiêu chảy gây ra.

3. Sữa chua

Sữa chua tuy là một chế phẩm có nguồn gốc từ sữa nhưng nó lại rất có lợi cho những người bị tiêu chảy. Sữa chua có chứa hàng tỷ lợi khuẩn probiotic.

Khi những vi sinh vật có lợi này di chuyển vào đường ruột, chúng sẽ tấn công những loại hại khuẩn, giúp cho hệ vi sinh đường ruột trở lại cân bằng. Từ đó, các triệu chứng rối loạn tiêu hóa sẽ dần biến mất.

4. Chuối

Chuối là loại quả được xem là lựa chọn tốt nhất giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy. Với đặc tính mềm và dễ tiêu hóa chuối giúp làm dịu bao tử ngay lập tức và giải quyết ổn những bệnh lý về đường tiêu hóa.

Chuối được xem là lựa chọn tốt để chữa trị tiêu chảy bằng cách cung cấp thêm các kháng sinh cho cơ thể.

Bên cạnh đó, chuối có chứa một lượng lớn kali nên sẽ giúp cung cấp trở lại các chất điện phân mà cơ thể đang cần. 

5. Việt quất

Anthocynide – đóng vai trò như một chất chống oxy hóa, phổ biến trong những trái việt quất. Hoạt chất này có khả năng loại trừ những mầm mống vi khuẩn có hại trong hệ tiêu hóa, làm giảm tình trạng viêm của đường ruột.

Không những vậy, thành phần này còn có tác dụng kết dính các tế bào bên trong thành ruột, hạn chế sự bài tiết chất nhầy và các chất lỏng. 

Vì thế, nếu đang bị tiêu chảy, bạn nên ăn những trái việt quất để cải thiện tình hình.

6. Uống nhiều nước lọc

Nước lọc là yếu tố bổ sung không thể thiếu khi một người bị tiêu chảy. Việc cung cấp nước liên tục sẽ giúp người bệnh tránh khỏi tình trạng suy thận vì mất nước.

7. Nước cháo, nước gạo rang

Những loại nước có tinh bột giúp bổ sung năng lượng và nước cho cơ thể mà không làm dạ dày phải co bóp, hoạt động quá nhiều.

Một lưu ý là bạn không nên cho quá nhiều đường hoặc muối vì có thể khiến tình trạng tiêu chảy nặng nề hơn.

8. Uống trà thảo mộc

Các loại trà thảo mộc có tác dụng làm dịu cơ thể và tinh thần. Để làm giảm và loại trừ bệnh tiêu chảy, hãy chú ý đến tác dụng làm dịu và giảm đau của bạc hà và hoa cúc.

Bạc hà là một phương thuốc trị co thắt đồng thời còn giúp làm thư giãn, xoa dịu các cơ bên trong ruột.

9. Nước trái cây

Nước trái cây có nhiều vitamin, khoáng chất (natri, canxi, kali) và điện giải giúp người bị tiêu chảy mau chóng hồi phục sức khỏe.

Các bạn có thể ép nước cam, nước chanh, nước dưa hấu, nước dừa để uống trong ngày. Lưu ý, không nên thêm đường vào trong các loại nước ép này, để tránh gây phản tác dụng khiến cho tình trạng tiêu chảy nghiêm trọng hơn.