Ung thư vòm họng là thuật ngữ chung chỉ các dạng ung thư phát triển trong cổ họng hoặc thanh quản (ung thư thanh quản). Bệnh xảy ra ở phần trên của họng sau mũi, đây là một dạng hiếm gặp của ung thư đầu cổ. Tuy nhiên căn bệnh này lại có xu hướng phát triển mạnh ở Đông Nam Á và Việt Nam cũng không phải ngoại lệ. Hãy cùng Nhà thuốc Mỹ Kim tiều hiểu về căn bệnh này ngay nhé!

Ung thư vòm họng là gì?

• Ung thư vòm họng là tình trạng các khối u ung thư phát triển trong cổ họng, thanh quản hoặc amidan.
• Cổ họng là một ống cơ bắt đầu từ sau mũi dọc xuống cổ. Ung thư vòm họng bắt đầu trong những tế bào phẳng nằm ở bên trong cổ họng.
• Thanh quản nằm ngay dưới cổ họng và dễ bị ung thư vòm họng. Thanh quản được cấu tạo từ sụn và chứa những dây thanh âm rung để tạo âm thanh khi nói chuyện.
• Ung thư vòm họng có nguy cơ ảnh hưởng đến nắp thanh quản (epiglottis), nó có tác dụng bảo vệ khí quản. Ung thư amidan là một dạng ung thư vòm họng khác, ảnh hưởng đến amidan, nằm ở sau cổ họng.

Dấu hiệu nhận biết của ung thư vòm họng

• Để phát hiện sớm bệnh ung thư vòm họng không phải là điều dễ dàng, nhưng tìm hiểu rõ về các dấu hiệu nhận biết sẽ giúp bạn phát hiện sớm nhất có thể và kịp thời điều trị đạt hiệu quả cao.
• Những dấu hiệu ở giai đoạn sớm thường là sẽ không được người bệnh để ý và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác về tai mũi họng.
• Theo PGS Hoài An Giám đốc Bệnh viện Đa khoa An Việt (Hà Nội), Nguyên Trưởng khoa Tai mũi họng Trẻ em, Bệnh viện Tai mũi họng Trung ương cho biết, ba yếu tố chính được xác định là làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng phải kể đến đó là

– Virus Epstein-Barr

– Yếu tố di truyền

– Môi trường.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh ung thư vòm họng bao gồm:

• Xuất hiện hối u ở mũi hoặc cổ
• Có máu trong nước bọt
• Bị đau họng
• Khó thở hoặc khó nói
• Chảy máu mũi, hay nghẹt mũi
• Mất thính lực
• Thường xuyên bị nhiễm trùng tai
• Nhức đầu

Bên cạnh đó, bạn có thể nhận biết ung thư vòm họng thông qua một số các biến chứng như:

• Khó nuốt, khó nói, khó thở
• Tổn thương cổ và mặt
• Bị cứng cổ

Triệu chứng của ung thư vòm họng

Các dấu hiệu và triệu chứng ung thư vòm họng gồm:

• Ho
• Giọng nói thay đổi (khàn giọng, nói không rõ tiếng)
• Khó nuốt
• Đau tai
• Đau họng
• Sụt cân
• Xuất hiện các khối u hoặc vết loét ở cổ họng

Nguyên nhân bệnh ung thư vòm họng

• Ung thư vòm họng thường xảy ra khi những tế bào trong cổ họng phát triển đột biến gen. Sự đột biến này khiến cho những tế bào phát triển mất kiểm soát và hoạt động không ngừng sau khi các tế bào khỏe mạnh chết đi.
• Những tế bào tích lũy này sẽ tạo thành một khối u nằm trong cổ họng của bạn.
• Nguyên nhân ung thư vòm họng không thực sự rõ ràng, tuy nhiên các bác sĩ xác định các yếu tố sau sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

– Sử dụng thuốc lá, bao gồm cả hút thuốc và nhai thuốc lá

– Sử dụng rượu quá mức

– Một loại virus lây truyền qua đường tình dục có tên là papillomavirus ở người (HPV)

– Một chế độ ăn thiếu rau quả

– Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Chẩn đoán

Các phương pháp chẩn đoán ung thư vòm họng:

• Sử dụng một dụng cụ để có được một cái nhìn gần hơn vào cổ họng. Bác sĩ thường nội soi để xem xét kỹ cổ họng của bạn có bị u loét hay không.
• Lấy một mẫu mô trong cổ họng để thử nghiệm. Nếu bác sĩ phát hiện điều gì bất thường trong khi nội soi, sẽ cần lấy một mẫu mô (sinh thiết) để làm xét nghiệm. Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng có thể yêu cầu một mẫu từ hạch bạch huyết bị sưng bằng cách sử dụng kỹ thuật “chọc hút kim mịn”.
• Xét nghiệm hình ảnh. Các xét nghiệm hình ảnh, gồm chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp phát xạ positron (PET). Điều này sẽ giúp bác sĩ xác định mức độ ung thư của bạn ở ngoài bề mặt cổ họng hoặc thanh quản.

Các loại ung thư vòm họng

Cổ họng và thanh quản được kết nối chặt chẽ với nhau, vị trí thanh quản nằm ngay dưới cổ họng. Đa số các loại ung thư vòm họng đều bắt nguồn từ một loại tế bào, bệnh được chia thành các loại khác nhau để giúp phần biệt được vị trí bắt nguồn ung thư từ cổ họng.

• Ung thư Nasopharyngeal bắt đầu ở vòm họng – phần cổ họng của bạn ngay sau mũi.
• Ung thư Oropharyngeal bắt đầu ở amidan – phần cổ họng của bạn ngay sau miệng.
• Ung thư Hypopharyngeal (ung thư thanh quản) bắt đầu ở vùng thanh quản – phần dưới cổ họng, ngay trên thực quản và khí quản.
• Ung thư glottic bắt đầu từ dây thanh âm.
• Ung thư Supraglottic bắt đầu từ phần trên của thanh quản, gồm có ung thư ảnh hưởng đến biểu mô (mảnh sụn chặn thức ăn vào khí quản).
• Ung thư subglottic bắt đầu ở phần dưới của thanh quản, bên dưới dây thanh âm.

Điều trị ung thư vòm họng

Các phương pháp điều trị ung thư vòm họng cần dựa trên các yếu tố, vị trí và giai đoạn bệnh, loại tế bào liên quan, sức khỏe hiện tại của bệnh nhân. Bệnh nhân cũng có thể thảo luận với bác sĩ về lợi ích và rủi ro của từng phương pháp và đưa ra lựa chọn phù hợp.

1. Xạ trị

• Xạ trị là cách sử dụng năng lượng cao từ các tia X và proton để đưa bức xạ tới những tế bào ung thư và tiêu diệt chúng.
• Xạ trị được thực hiện bởi một cỗ máy lớn từ ngoài cơ thể bạn (bức xạ chùm ngoài) hoặc xạ trị từ các hạt phóng xạ nhỏ được đặt bên trong cơ thể bệnh nhân, gần ung thư (xạ trị).
• Đối với người bệnh ung thư vòm họng giai đoạn đầu, xạ trị là phương pháp điều trị hữu hiệu. Đối với người bệnh ung thư vòm họng giai đoạn III, IV, xạ trị cần được kết hợp với hóa trị hoặc phẫu thuật.

2. Phẫu thuật

• Phẫu thuật ung thư vòm họng giai đoạn đầu. Các khối u ung thư giới hạn ở bề mặt của cổ họng hoặc dây thanh âm thường được điều trị bằng phẫu thuật nội soi. Bác sĩ sẽ chèn một ống nội soi rỗng vào cổ họng và chuyển dụng cụ phẫu thuật đặc biệt (laser) qua đó. Sử dụng những công cụ này, bác sĩ sẽ cạo, cắt ra hoặc dùng laser làm bay khối u ung thư.
• Phẫu thuật loại bỏ tất cả hoặc một phần thanh quản. Với những khối u nhỏ hơn, bác sĩ sẽ loại bỏ phần thanh quản bị ảnh hưởng bởi ung thư, để lại càng nhiều thanh quản không bị ảnh hưởng càng tốt. Với các khối u lớn hơn, sẽ cần phải loại bỏ toàn bộ thanh quản. Khí quản sau đó được gắn vào một lỗ khí trong cổ họng để thở.
• Phẫu thuật cắt bỏ một phần cổ họng. Ung thư vòm họng nhỏ hơn sẽ chỉ cần loại bỏ các phần nhỏ của cổ họng khi phẫu thuật. Những bộ phận được loại có thể được dựng lại và cho phép bạn nuốt thức ăn như bình thường. Bác sĩ có thể tái tạo lại cổ họng để cho phép nuốt thức ăn.
• Phẫu thuật cắt bỏ hạch bạch huyết ung thư (mổ bóc tách cổ). Nếu ung thư vòm họng đã lan sâu trong cổ họng, bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật để loại bỏ một số hạch bạch huyết để xem chúng có chứa tế bào ung thư không.

3. Hóa trị

Hóa trị là cách sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị thường được sử dụng cùng với xạ trị để điều trị ung thư vòm họng. Một số loại thuốc hóa trị khiến cho các tế bào ung thư nhạy cảm hơn với xạ trị. Tuy nhiên khi kết hợp hóa trị với xạ trị sẽ làm tăng tác dụng của cả hai phương pháp điều trị này.

4. Điều trị bằng thuốc

• Thuốc tây điều trị ung thư vòm họng bằng cách tận dụng các điểm yếu trong tế bào ung thư, kìm hãm sự phát triển của các tế bào này.
• Ví dụ, thuốc Cetuximab (Erbitux) điều trị ung thư vòm họng. Cetuximab ngăn chặn hoạt động của loại protein có trong nhiều loại tế bào ung thư vòm họng.

5. Phương pháp điều trị thay thế

• Châm cứu
• Massage
• Vật lý trị liệu
• Thiền
• Kỹ thuật thư giãn

6. Phục hồi chức năng sau điều trị

Điều trị ung thư vòm họng thường sẽ gây ra một số biến chứng vì thế các chuyên gia sẽ thực hiện một số giải pháp để giúp người bệnh lấy lại khả năng nuốt, ăn thức và nói chuyện. Các chức năng cần hồi phục sau quá trình điều trị ung thư vòm họng:

• Chăm sóc vết mổ trong cổ họng (stoma) đối với phẫu thuật mở khí quản
• Khó ăn
• Khó nuốt
• Cứng và đau ở cổ họng
• Khả năng nói

Khi có những dấu hiệu nghi ngờ ung thư vòm họng cũng nên tới gặp các bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để được thăm khám, chẩn đoán chính xác.

Hy vọng rằng với những thông tin được cung cấp ở trên có thể giúp bạn hiểu rõ và cảnh giác hơn với căn bệnh ung thư vòm họng. Hãy chăm sóc thật tốt sức khỏe của bạn cũng như những người thân trong gia đình. Nhà thuốc Mỹ kim chúc bạn và gia đình sức khỏe!